José-Manuel Thomas Arthur Chao…..Με απλά λόγια Manu Chao……. Me llaman calle στα ελληνικά “με λένε δρόμο”. Κάπως έτσι μπορείς να χαρακτηρίσεις την ζωή του Manu. Γεννημένος το 1961 στο Παρίσι. Οι γονείς του βρέθηκαν στην προσφυγιά μετά τον Ισπανικό Εμφύλιο. Ο παππούς του Τόμας Ορτέγκα ήταν κομμουνιστής, είχε καταδικαστεί σε θάνατο. Κατόρθωσε να φύγει από την Ισπανία παράνομά και ήταν ο πρώτος που του μιλούσε γι’ αυτή την εποχή. «Ήταν πολύ σημαντικά τα λόγια του για μένα» και συνεχίζει: ήταν ένας γενναίος άνθρωπος που υπερασπίστηκε μέχρι το τέλος τις ιδέες του. Επίκαιρος πάντα μέσα απο τα τραγούδια του και στο στόχαστρό του τις περισσότερες φορές οι ψεύτες σωτήρες αυτού του κόσμου. “Μερικά χρόνια πριν, όταν γεννήθηκα, ο κρατικός τομέας ήταν ασφαλώς πιο ισχυρός, κατά κάποιο τρόπο, από τον ιδιωτικό. Σήμερα, κάνει κουμάντο η οικονομία, όχι η πολιτική….”
Το 1980 ξεκινάει την απόπειρα της μουσικής. Μαζί με άλλους μουσικούς ιδρύουν το ισπανο-αγγλόβωνο συγκρότημα “Hot Pants”. Το 1984 κάνει την πρώτη του εμφάνιση στη παγκόσμια μουσική σκηνή. Το συγκρότημα κυκλοφορεί ένα ντέμο με τίτλο “Mala Vida”. To 1986 ο Μανού, ο αδελφός του, Αντουάν, και φίλοι του, έφτιαξαν τους Los Carayos οπού και κυκλοφόρισαν συνολικά 3 άλμπουμ. Το 1987 έμελλε να γίνει γνωστός σε όλο τον κόσμο.
Οι αδελφοί Τσάο και ο ξάδελφός τους, Σαντιάγο Κασαριέγκο, ιδρύουν τους “Mano Negra”. Ένα συγκρότημα με αρκέτη μουσική τρέλα. Τα είδη της μουσικής πολλά και πάντα γεμάτα ένταση και ξέφρενο ρυθμό. Punk, Folk, Rock, Reagge. Κυκλοφορούν το Mala Vida σε μία νέα εκτέλεση που γρήγορα γίνεται επιτυχία σε όλη την Γαλλία. Το 1998 οι Mano Negra κυκλοφορούν το πρώτο τους άλμπουμ με τίτλο “Patchanka”. Η αύξηση της δημοτικότητάς του στον υπόλοιπο κόσμο ακολούθησε σύντομα, φτάνοντας στην 5η θέση σε Ολλανδία, Ιταλία και Γερμανία. Το 1992 το συγκρότημα γίνεται γνωστό στη Νότια Αμερική, με την περιοδεία του Cargo.
Ρωγμές άρχισαν να αυξάνονται μεταξύ των μελών του συγκροτήματος, κατά τη διάρκεια εκείνης της περιοδείας και στα τέλη του 1994, πολλοί άφησαν το συγκρότημα. Την επόμενη χρονιά οι Mano Negra κυκλοφόρησαν το τελευταίο τους album “Casa Babylon”. O Manu Chao μετακίνησε την έδρα του συγκροτήματος στη Μαδρίτη, αλλά οι νομικές διαμάχες με τα προηγούμενα μέλη τον οδήγησαν στο να διαλύσει τους Mano Negra το 1995.
Κάπου εκεί ο Manu πήγε στη Μαδρίτη. Έκει με άλλα μέλη από τους Mano Negra διαμόρφωσαν ένα νέο γκρούπ, που το ονόμασαν Radio Bemba Sound System (σύστημα επικοινωνιών που χρησιμοποιoύταν στην Sierra Maestra, από τον Φιντέλ Κάστρο και τον Τσε Γκεβάρα κατά την Κουβανική επανάσταση), που συμπεριλάμβανε καλλιτέχνες από το Μεξικό, τη Βραζιλία και την Αργεντινή.
Αν και αρκετά απο τα μέλη του συγκροτήματος ήταν ίδια με πριν οι Radio Bemba Sound System διέφεραν αρκετά απο τους Mano Negra. Πρώτη και μεγάλη διαφορα εκτός απο την μουσική ήταν και οι στίχοι, που πλέον στα τραγούδια τους χρησιμοποιούσαν Ισπανικούς.
Το 1998 ο Manu “βγάζει” το εκπληκτικό “cladestino”. Το 2001 κυκλοφορεί το Próxima Estación: Esperanza το οποίο είχε μεγάλη επιτυχία. Ένα ζωντανό album το Radio Bemba Sound System, κυκλοφόρησε την επόμενη χρονιά. Δύο χρόνια αργότερα, ο Manu επέστρεψε στις γαλλικές ρίζες του με το Sibérie m’était contée.To 2007 κυκλοφορεί το τελευταίο άλμπουμ εως τώρα με τίτλο ” La Radiolina”. Σε αυτό το άλμπουμ ο Manu Chao επιχειρεί ακόμη μία πολύγλωσση (αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, πορτογαλικά κ.α) και πολυπολιτισμική δουλειά με έντονα πολιτικοποιημένους στίχους.
“Πρέπει να ομολογήσω ότι δεν παρακολουθώ τι λένε οι επαγγελματίες πολιτικοί. Ψηφίζω τριάντα χρόνια τώρα, ποτέ όμως υπέρ αλλά κατά, γιατί δεν περιμένω να γίνει τίποτα. Είναι φοβερό. Πιστεύω, όμως, ότι είναι πολλοί που ψηφίζουν όπως εγώ. Ελπίζω μια μέρα να μπορέσω να ψηφίσω με τρόπο θετικό. “…”Proxima estacion esperanza (επόμενος σταθμός, ελπίδα). Είναι μια φράση πολύ σημαντική στη ζωή μου”…
Πότε δεν έκρυψε τα αριστερά του πιστεύω και τις επαναστατικές του τάσεις. Η ζωή του είναι έτσι κι αλλίως ένας διαρκης πολιτικοκοινωνικός αγώνας. «Θεωρώ τον εαυτό μου τυχερό που μεγάλωσα σε μια γειτονιά του Παρισιού», εξηγεί ο Μανού, «όπου μετανάστες από όλο τον κόσμο, την Πορτογαλία, την Ισπανία, τη Βόρεια Αφρική και τη Μέση Ανατολή, συμβίωναν αρμονικά μεταξύ τους. Εκεί πολιτικοποιήθηκα καθώς κάναμε πάρτι με πανκ και ρέγκε και συγκρουόμασταν με τις συμμορίες των νεοναζί. Ολη αυτή η μείξη των πολιτισμικών στοιχείων αντανακλάται στη μουσική μου. Τώρα που εξέλεξαν οι Γάλλοι τον μικρό Μπους, τον Σαρκοζί, η κατάσταση στις γειτονιές των μεταναστών θα γίνει χειρότερη». Πρόσφατα έγραψε ένα τραγούδι για τον Ντιέγκο Μαραντόνα και την ανθρώπινη μοίρα – περιλαμβάνεται στο soundtrack του ντοκιμαντέρ του Κουστουρίτσα. «Ηταν ο ήρωας όλης της γειτονιάς μου», λέει.
Το 2008 κάνει μία στάση στην Ελλάδα και στο Terra Vibe στα πλαίσια του RockWave Festival. Πάνω απο 30.000 θεάτες συμμετείχαν σε ένα ξέφρενο πάρτυ που όμοιο του στη χώρα μας δύσκολα συναντας. Κάπου πριν το τέλος της συναυλίας, ανέβασε στη σκηνή κάποια παιδιά με πανό που έγραφαν «αλληλεγγύη στους Ζαπατίστας». Κι αυτά είπαν δυο λόγια για ένα κίνημα στις ζούγκλες του Μεξικού, που, όταν ξεκίνησε, όλοι το έβλεπαν ως μια ελπιδοφόρα κίνηση και τώρα το έχουν εγκαταλείψει στην καταστολή του από τον μεξικανικό στρατό. Η υποστήριξη του για το κίνημα των Ζαπατίστας είναι φανερή στο Radio Bemba Sound System.
Θα μπορούσε κάποιος να μιλάει ώρες ατελείωτες γαι την ζωή και το έργο του “μεγάλου” manu. Η ευχή για το τέλος είναι μία και απλή…Να το ξαναδούμε γρήγορα στα στενά σύνορα αυτού του τόπου, γιατί τα σημεία τούτων των καιρών το επιβάλλουν..
γράφει ο Θάνος Τεγόπουλος
