Μαρία Αλαμανή Ναθαναηλίδου

#63 Μονεμβασιά

Στίχοι Γιώργος Αθανασόπουλος
Μουσική Βασίλης Καλαγκιάς

Η “Μονεμβασιά” είναι το καλλιτεχνικό αποτέλεσμα της συνεργασίας του στιχουργού Γιώργου Αθανασόπουλου με τον συνθέτη-πολυοργανίστα των εγχόρδων Βασίλη Καλαγκιά, εκτελεσμένο άρτια από την τραγουδίστρια Μαρία Αλαμανή Ναθαναηλίδου.

Η Μονεμβασιά είναι ένας χώρος ιστορικά φορτισμένος και ελληνικά όμορφος, δηλαδή δύσκολος και παιδευτικός. Στο τραγούδι αυτό όμως έχει μια άλλη σημασία, πιο προσωπική. Γίνεται ο γεωμετρικός τόπος των πιο πολύτιμων νοσταλγιών. Η μυρωδιά του γιασεμιού πυροδοτεί τη μνήμη και μεταφέρει το στιχουργό και μαζί του κι εμάς στη Μονεμβασιά, αλλά ως σκηνικό μνήμης, για να δούμε την κυρά Θαλασσιά να ψήνει ψωμί στη στάχτη και να το δίνει στα παιδιά. Η αφήγηση είναι εξόχως εικονοποιητική και η ροή του χρόνου διαρρηγμένη, τυρβώδης, αφού πρόκειται για μια ανάμνηση που έχει μέλλον και αυτή είναι μια παραδοξότητα του χρόνου που απασχολεί τον δημιουργό.

Οι στίχοι συμπληρώνονται από μια ζεστή μελωδία, ιδανικά ενορχηστρωμένη κι εκφρασμένη με έναν διαρκή διάλογο ανάμεσα στο πιάνο και το τσέλο.

Η πιο βασική λειτουργία του λαϊκού τραγουδιού είναι η αμεσότητα. Μέσω μιας οικονομίας των εκφραστικών μέσων, μουσική και λόγος αμοιβαία πυκνώνουν και συγκλίνουν προς ένα οργανικό σύνολο που εξυπηρετεί τη μετάδοση του αισθήματος. Όταν αυτό πετύχει έχουμε μια κορυφαία στιγμή και η “Μονεμβασιά” έχει ακριβώς αυτές τις ποιότητες, ώστε να αγαπηθεί και τελικά να συμπεριληφθεί στην εκλεκτική λίστα με τα κορυφαία λαϊκά μας τραγούδια.

Το να θυμάσαι και να πονάς είναι σχεδόν το ίδιο, όμως σημαίνει επίσης ότι είσαι ακόμα από την πλευρά της ζωής κι όχι της μνήμης. Ως αντίδωρο φέρνω τα λόγια τους Αμπάς Κιαροστάμι: “Στην πιο σκοτεινή απ’ τις νύχτες/ στο τέλος ενός δρόμου αδιέξοδου/ πάνω στην κορυφή ενός λασπότοιχου/ άνθη γιασεμιού εκρήγνυνται”...και μας δίνουν λίγη ελπίδα.