Απόστολος Ρίζος: «Τα βήματά μας, μας οδηγούν σταδιακά σε όσα αγαπάμε»
Συνέντευξη στην Χριστίνα Λυδάκη για τις mousikesebeeries
Χ.Λ.: Από το τμήμα των μηχανολόγων του Πολυτεχνείου στον κόσμο της τέχνης. Τυχαίνουν και τα πράγματα που δεν έχουν κανένα κοινό τόπο μεταξύ τους ή μήπως τελικά όλα κάπου έχουν το λόγο τους;
Α.Ρ.: Υπάρχει κοινός τόπος, και αυτός είναι η ζωή. Τα βήματά μας, μάς οδηγούν σταδιακά σε όσα αγαπάμε. Αν έχουμε την τύχη να τα αναγνωρίσουμε, η ίδια η ζωή καταφέρνει να συνδέσει τα φαινομενικά ασύνδετα.
Χ.Λ.: Γνωστές οι ρίζες και οι επιρροές από την εποχή των καντάδων. Τι είχε εκείνη η εποχή που ίσως λείπει από τη σημερινή, αν και πώς θα χωρούσε η επιστροφή της εποχής των καντάδων στη σύγχρονη δική μας ;
Α.Ρ.: Δεν νοσταλγώ καμία περασμένη εποχή και δεν βρίσκω λόγο για “επιστροφές”. Οι εποχές έρχονται και φεύγουν και αφήνουν ό,τι φαίνεται χρήσιμο στους επόμενους. Καντάδες γίνονται και σήμερα αλλά με άλλο τρόπο και μορφή.
Χ.Λ.: Δισκογραφικές συμμετοχές και ζωντανές εμφανίσεις πολλές, σημαντικές και διαφορετικές μεταξύ τους. Ποιο το κίνητρο επιλογής μια συνεργασίας και ποιο το συστατικό που πιστεύεις ότι κάνει μια επαφή, μια συνάντηση, μια δουλειά ιδιαίτερη (ως δεδομένο ότι το κάτι διαφορετικό το επιλέγουμε όλοι);
Α.Ρ.: Το κίνητρο είναι καλλιτεχνικό. Το συστατικό που κάνει μια συνεργασία ιδιαίτερη είναι ο κοινός συναισθηματικός τόπος των ανθρώπων που συναντιούνται.
Χ.Λ.: Κάποια δουλειά που να ήταν σταθμός για σένα προσωπικά και επαγγελματικά και γιατί.
Α.Ρ.: Κάθε συνεργασία είναι σημαντική στον δικό της τόπο και χρόνο και δημιουργεί μια συνέχεια. Για μένα το πιο σημαντικό είναι οι σχέσεις που δημιουργούνται σε αυτή τη διαδρομή με ξεχωριστούς ανθρώπους, όπως ο Νίκος Ζούδιαρης, η Λίνα Νικολακοπούλου, ο Γιάννης Κούτρας.
Χ.Λ.: Μελαγχολική έχει χαρακτηριστεί (πολλάκις) η χροιά και το απόσταγμα της φωνής σου. Εσύ αυτό το αισθάνεσαι (το ασπάζεσαι);
Α.Ρ.: Δεν ξέρω αν μια φωνή μπορεί να χαρακτηριστεί ως ‘μελαγχολική’. Σε αντιδιαστολή για παράδειγμα με το ‘χαρούμενη’; Εγώ αισθάνομαι ότι κάθε τραγούδι απαιτεί τη δική του ερμηνεία και η ανάγκη μου είναι να υπηρετώ τα τραγούδια με αλήθεια.
Χ.Λ.: Προσωπικά πώς βιώνεις τη διαδικασία γραψίματος ενός τραγουδιού αλλά και τη στιγμή της ερμηνείας του;
Α.Ρ.: Η διαδικασία του γραψίματος –αν μπορούμε να την πούμε διαδικασία- έχει μοναχικότητα, εσωστρέφεια. Η στιγμή της ερμηνείας αντίθετα, έχει δοτικότητα και εξωστρέφεια.
Χ.Λ.: « Τι είδες που δεν είδα εγώ; » ο τίτλος του 3ου προσωπικού σου άλμπουμ που κυκλοφόρησε το 2010. Πώς αυτή η φράση θα μπορούσε να συνδεθεί με το κομμάτι των ανθρώπινων σχέσεων ; Είναι συχνά η οπτική γωνία που αλλάζει και καθορίζει τη ζωή μας από τα πιο απλά μέχρι τα πιο σύνθετα;
Α.Ρ.: Είναι μια φράση που συνδέεται με αυτά που δεν εκφράστηκαν με λόγια ή πράξεις, είτε από φόβο και ανασφάλεια είτε επειδή δεν βρέθηκε ο κατάλληλος τρόπος την κατάλληλη στιγμή. Όσα δεν ειπώθηκαν και δε βιώθηκαν σε μια σχέση ζούνε στη σκιά της και από αυτά εξαρτάται την εξέλιξή της. Όσα δεν είπαμε και όσα δεν πράξαμε, τροφοδοτούν τόσο τους εφιάλτες όσο και τα όνειρά μας.
Χ.Λ.: «Σημασία έχει να περπατάς σ’ένα δρόμο που σε γοητεύει» έχεις πεί σε προηγούμενη συνέντευξη. Είναι ένας τρόπος ζωής αυτό; Έγκειται πάντα στην επιλογή μας; Τι αποφεύγεται και τι κερδίζεται όταν ο άνθρωπος «συμβιβάζεται- αφήνεται» σε μονοπάτια που δεν τον γοητεύουν;
Α.Ρ.: Ναι, είναι πάντα επιλογή μας ο δρόμος, αν και δεν είναι πάντα μια εύκολη επιλογή. Τι χάνει και τι κερδίζει το ξέρει ο καθένας για τον εαυτό του και δεν θέλω να το κρίνω. Στη διαμόρφωση της ζωής μας όμως δεν μπορεί να μας οδηγούν μόνο τα “ναι”, αλλά και τα “όχι”. Δυσκολίες θα εμφανίζονται και θα κοντράρουν τα όρια της προσωπικής μας αντοχής ακόμα κι εκεί που δεν το περιμένουμε. Σ’ αυτόν τον αγώνα αντοχής το χρήσιμο είναι να προσπαθείς να πορεύεσαι με βάση τον αυτοσεβασμό, την αλληλεγγύη, τη δικαιοσύνη, την αξιοπρέπεια, την αυτογνωσία, τα όνειρά σου. Να μη φοβάσαι την προσωπική σου γνώμη και συναίσθηση, να παίρνεις θέση, να πληρώνεις το κόστος και να προχωράς.
Χ.Λ.: Νέα γενιά. Τα υπέρ και τα κατά της συγκριτικά με τις προηγούμενες και εν δυνάμει με τις επόμενες (σε όλα τα επίπεδα);
Α.Ρ.: Υπέρ της είναι το διαδίκτυο, το οποίο κάνει τον κόσμο να φαίνεται αλλά και να είναι πιο μικρός από ποτέ, αρκεί να το αξιοποιήσει προς όφελός της. Κατά της νέας γενιάς είναι η άθλια πραγματικότητα της οικονομικής δικτατορίας που βιώνουμε παγκοσμίως, οι φρικαλεότητες που έχουν ως πρόσχημα τις θρησκευτικές ιδεολογίες, η κοινωνική αποξένωση. Καταστάσεις που προς το παρόν δεν φαίνεται να έχουν ημερομηνία λήξης.
Χ.Λ.: Αν σου ζητούσαν να ερμηνεύσεις τη μουσική ως ταξίδι ζωής, πώς θα την όριζες, ποιες θα ήταν οι θεραπευτικές ιδιότητες και ποιες οι παγίδες της;
Α.Ρ.: Η μουσική όπως και όλες οι τέχνες μπορούν να δώσουν διέξοδο εκεί που η ζωή από μόνη της δεν είναι ικανή να δώσει. Αυτή είναι μια θεραπευτική της ιδιότητα όπως το θέτεις. Παγίδες δεν διακρίνω.
Χ.Λ.: Περίοδοι κρίσης (προσωπικής, επαγγελματικής, ανθρωπιστικής, κοινωνικής, πολιτικής). Ποιες οι ευκαιρίες και ποιοι οι κίνδυνοι;
Α.Ρ.: Ποιές ευκαιρίες; Εδώ μιλάμε ότι ζούμε σε “καμένη γη”. Ένας διαλυμένος κοινωνικός ιστός δεν κολλάει αν υπάρχουν μόνο ευκαιρίες που καλύπτουν την επιβίωση. Ίσως η ευκαιρία είναι να αποκτήσουμε ξανά αίσθηση του μέτρου, θα πει κανείς. Όμως το “μέτρο” ήταν και παραμένει προσωπική υπόθεση και έχει να κάνει κυρίως με την παιδεία και τον πολιτισμό μας. Δεν κερδίζεται σε μια μέρα, ούτε από ανάγκη.
Χ.Λ.: Παιδιά. Έχεις ασχοληθεί ενεργά με τα παιδικά τραγούδια και τα παραμύθια τόσο σε επαγγελματικό επίπεδο ως τραγουδοποιός όσο και σε προσωπικό ως πατέρας αλλά και ως παιδί με τη συμβολή του παππού. Ποια η συμβολή της μουσικής διαπαιδαγώγησης από μικρή ηλικία; Τι ρόλο παίζει σε μια κοινωνία με μεγάλη πολιτιστική κληρονομιά (χρέος, ευθύνη, βάρος ή ανακούφιση);
Α.Ρ.: Παίζει σημαντικό ρόλο. Όμως η μουσική διαπαιδαγώγηση από μικρή ηλικία έχει ουσιαστική επίδραση στα παιδιά όταν είναι παιχνίδι. Ως παιχνίδι μπορεί να συμβάλλει θετικά στην αντίληψη και στον ψυχισμό των παιδιών άσχετα με την κλίση που κάποια από αυτά μπορεί να εμφανίζουν από φυσικού τους. Σε σχέση τώρα με την πολιτιστική μας κληρονομιά που αναφέρεις, σημασία δεν έχει πόσους ποιητές, για παράδειγμα, έχει γεννήσει αυτή η χώρα, αλλά κατά πόσο διαβάζουμε ποίηση. Αυτό θα πρέπει να αναλογιστούμε.
Χ.Λ.: Τα παιδιά θα τα μάθαινες να πιστεύουν στα παραμύθια;
Α.Ρ.: Είναι λάθος να λέμε ότι τα παιδιά «πιστεύουν» στα παραμύθια. Τα παιδιά μπαίνουν μέσα στα παραμύθια χωρίς να χάνουν την αίσθηση του πραγματικού και του ρεαλιστικού. Το παραμύθι είναι ένα μέσο που καλλιεργεί τη φαντασία τους και δυναμώνει τον ψυχισμό τους μέσα από σύμβολα και αρχέτυπα. Είναι τεράστιος ο ρόλος του παραμυθιού για την ψυχική ανάπτυξη ενός παιδιού, και ως τέχνη του λόγου είναι από τις πιο σπουδαίες. Γι αυτό θυμώνω όταν συναντάω –δυστυχώς συχνά- κακογραμμένα παραμύθια.
Χ.Λ.: «Παραμυθάς» νιώθεις (στην ουσιαστική και ψυχική του υπόσταση);
Α.Ρ.: Ναι, νιώθω παραμυθάς, άλλες φορές με την έννοια αυτού που μεταφέρει η λέξη «παραμυθία» – δηλαδή παρηγοριά – και άλλες με την παράδοξη έννοια αυτού που αφυπνίζει. Ο Χαραντί, ένας Άραβας Αφηγητής, είχε πει πως «τα παραμύθια δεν φτιάχτηκαν για να κοιμίζουν τα μικρά, αλλά για να αφυπνίζουν τους μεγάλους».
Χ.Λ.: Εμφανίσεις στο Σταυρό του Νότου για 6 Σάββατα και νέα δισκογραφική δουλειά στα προσεχώς με τίτλο «6» (με το στοιχείο του παραμυθιού ξανά διάχυτο). Ποια τα παρασκηνικά μέρη αυτού του άλμπουμ, τι είναι για σένα και τι προορίζεται να γίνει για εμάς;
Α.Ρ.: Το μόνο παρασκηνιακό στοιχείο, είναι πως το επερχόμενο album ολοκληρώνεται σταδιακά. Είναι έξι διαφορετικές οπτικές της πραγματικότητας που βιώνουμε τα τελευταία έξι χρόνια. Το «Σ΄αυτή τη χώρα» ήταν το πρώτο τραγούδι που κυκλοφόρησε ψηφιακά τον περασμένο Μάρτη και «Το ψάρι» το δεύτερο από τα έξι και κυκλοφόρησε αρχές Νοέμβρη. Τα τραγούδια είναι σε μουσικές και στίχους δικούς μου εκτός από δύο τραγούδια στα οποία τους στίχους έχει γράψει η Τάμμυ Τσέκου. Έχω τη χαρά να επιμελείται την παραγωγή ο πολυτάλαντος Γιώργος Ανδρέου.
Χ.Λ.: Επόμενα, μελλοντικά βήματα, όνειρα, στόχοι.
Α.Ρ.: Με τους σταθερούς μουσικούς μου συνοδοιπόρους, τον Θοδωρή Κουέλη και τον Νίκο Κασσαβέτη προγραμματίζουμε τις εμφανίσεις μας και εκτός Αθήνας, ενώ σύντομα θα παίξουμε στην Κύπρο. Όσοι ενδιαφέρονται για το «πού» και «πότε» μπορούν να ενημερώνονται από την επίσημη σελίδα μου στο Facebook. Εύχομαι κάπου να συναντηθούμε. Kαλή αντάμωση!
INFO:
Απόστολος Ρίζος στο ΣτΝ Club κάθε Σάββατο από 31 Οκτωβρίου
Ώρα Έναρξης: 21.30 -00.00 (ακολουθούν οι Houseband)
Σταυρός του Νότου Club –Φραντζή & Θαρύππου 35, Νέος Κόσμος. Τηλ. 210 9226975
Είσοδος: 12 ευρώ με ποτό
Links:
YouTube playlist: http://rlu.ru/oAq
YouTube Official Channel: https://www.youtube.com/ApostolosRizos
Facebook page: https://www.facebook.com/ApostolosRizosOfficialPage
Website: www.apostolosrizos.gr
